İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.
- Hizmet süresi;
- Bir yıldan beş yıla kadar olanların 14 gün
- Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanların 20 gün
- On beş yıldan fazla olanların 26 gün yıllık ücretli izin hakkı vardır
- 18 ve daha küçük yaştaki işçiler ile 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz
Yıllık izin süreleri azaltılamaz, ancak iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.
Şöyle ki : Sağlık Bakanlığında 2023-2024 yılları arasında yapılan TİS ‘sin 30. Maddede aşağıdaki gibi düzenlenmiştir.
” İZİNLER:
a) Yıllık İzin:
İşçilere aşağıda belirtilen sürelerde yıllık ücretli izin verilir.
1- a) Hizmet süreleri 1 yıldan 10 yıla kadar (10 yıl dahil) olanlara 20 gün,
b) Hizmet süreleri 10 yıldan fazla olanlara 30 gün,
ücretli izin verilir. Yıllık ücretli iznin hesabında cumartesi günü işgünü sayılır.
2- Yıllık izinlerin ne şekilde kullanılacağı İş Kanunu’na göre kurulacak komisyonca düzenlenir. İşçiler, kendi aralarında anlaşmak ve işveren vekilinin rızasını almak şartıyla izin aylarını değiştirebilirler. Yıllık izin içine rastlayan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatili günleri ile hastalık izinleri yıllık izin süresine ilave edilir.
3- Herhangi bir nedenle işinden ayrılan işçinin kendisine, ölümü halinde kanuni varislerine kullanmadığı yıllık izinlerinin ücreti ödenir.
4- Yıllık izinde iken göreve çağrılanların kullanmadıkları izin hakları saklıdır.
5- İzinlerin ait olduğu yıl içinde kullandırılması esastır. Ancak, işlerin yoğunluğu nedeniyle kullanılamayan yıllık ücretli izinlerin ücreti, hizmet akdinin herhangi bir nedenle sona ermesi durumunda, hizmet akdinin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden işçiye ödenir.
6- Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren yılda toplam dört güne kadar ücretsiz izin verilir.
b) Şua İzni:
Röntgen mahalli olarak tecrit edilen yerlerle radyum ve radyoterapi hizmetlerinde çalışanlara yıllık izinlerinden ayrı olarak mevzuat çerçevesinde ücretli şua izni verilir.
c) Haftalık İzin:
1- İşçilere haftada bir gün ücretli hafta tatili verilir.
2- İzin hakkı cezalandırma amacıyla kısıtlanamaz. Vardiya ve nöbet değişimi gibi hallerde verilen dinlenmeler işçinin haftalık izin hakkını ortadan kaldırmaz.
d) Mazeret İzni:
Mazeretlerini belgelemek kaydıyla; aşağıda yazılı sürelerde ve olayın vukuundan itibaren 7 gün içerisinde başvuran işçilere aşağıda belirtilen ücretli mazeret izni verilir.
1- Eşi doğum yapan işçiye 5,
2- Kendisi veya çocuğu evlenen işçiye 5,
3- Tabii afet ve benzeri hallerde 7,
4- Ana, baba, eş, çocuk, kardeş veya bakmakla yükümlü olduğu birisinin ölümü halinde 5 işgünü, kayınvalide veya kayınpederinin ölümü halinde ise 2 işgünü ücretli izin verilir.
5- Çocuğun ölü doğması veya anne kamında gerçekleşen çocuk ölümlerinde kadın işçiye olayın vukuu bulduğu tarihten itibaren 5 gün ücretli izin verilir.
Mazeret izni almayı gerektiren olay, işçinin çalıştığı ilin hudutları dışında vaki olup, yolda geçecek süre bir günden fazla olursa, işçiye mazeret izni ile birlikte 10 güne kadar izin verilir ve bu süre senelik izninden mahsup edilir.
6- İşçilerin en az yüzde altmış oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar ücretli izin verilir.
7- İşçinin eş, çocuk, ana veya babasının tedavisi için lüzum görülmesi halinde refakat edecek sendika üyesi işçilere belgelendirilmesi kaydıyla bir takvim yılında en çok 6 iş gününe kadar ücretli izin verilir.
e) İdari İzin:
İşçilere zorunlu nedenlerin varlığı halinde, kısa sürelerle verilen izindir. Ünite amirleri tarafından bir yıl içinde toptan veya parça parça olarak zorunlu nedenlerin varlığı halinde yıllık izni bulunmayan işçilere 10 güne kadar idari izin verilebilir. Zaruret halinde 10 gün daha aynı usulle idari izin verilebilir. Bu takdirde ikinci defa verilen izin, işçinin müteakip yıldaki izninden mahsup edilir.
i) Saatlik İzin:
İşçiye resmi dairelerdeki işleriyle diğer şahsi ve ailevi mazeretleri halinde günde iki, ayda toplam 8 saati geçmemek üzere ücretli mazeret izni verilir.
g) Ulusal Bayram ile Genel Tatil Günleri İzni:
Ulusal bayram ve genel tatil günleri hakkında yasa hükümleri uygulanır. Ramazan ve Kurban bayramlarında, işin özelliği çalışmayı gerektirse dahi, her işçiye en az birer gün ücretli izin kullandırılır.
h) Ücretsiz İzin:
1) İşçilere talepleri halinde meşru mazeretlerine istinaden bir takvim yılında 45 güne kadar işverenin onayı ile ücretsiz izin verilebilir. Bu izin süresi işverence uygun görülmesi halinde aynı şartlarla 45 gün daha uzatılabilir.
2) Kadın işçilere 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 74’üncü maddesine göre altı aya kadar ücretsiz izin verilir, bu süre işçinin talebi ve işveren/işveren vekilinin uygun görmesi halinde altı ay daha uzatılabilir.
3) Kamu kurum ve kuruluşlarında sürekli işçi kadrosunda çalışan işçilere; bakmaya mecbur olduğu veya işçi refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır kaza geçirmesi veya önemli bir hastalığa tutulmuş olması hallerinde, bu hallerin raporla belgelendirilmesi şartıyla, istekleri üzerine en çok altı aya kadar ücretsiz izin verilebilir. Aynı şartlarla bu süre bir katma kadar uzatılabilir.
4) Yetiştirilmek üzere (burslu veya kendi imkânlarıyla gidenler dâhil) yurt dışına Devlet tarafından gönderilen öğrenci ve memurlarla, yurt içine ve yurt dışına sürekli görevle atanan memurların işçi olan eşlerine işçilik süresince her defasında bir yıldan az olmamak üzere en çok sekiz yıla kadar ücretsiz izin verilebilir. Ücretsiz izin süresinin bitiminden önce mazeretini gerektiren sebebin kalkması halinde, işçi derhal görevine dönmek zorundadır. Mazeret sebebinin kalkması halinde veya ücretsiz izin süresinin bitiminden itibaren 10 gün içinde görevine dönmeyenler, işçilikten istifa etmiş sayılır.
5) İşçilere, 10 hizmet yılını tamamlamış olmaları ve istekleri halinde işçilik süreleri boyunca ve bir defada kullanılmak üzere altı aya kadar ücretsiz izin verilebilir. “
Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.
